Μιλέι: Ένας αρνητής του κλίματος και ένα ιδιάζον σύμφωνο  ΕΕ-Mercosur («Κοινής Αγοράς του Νότου»)

Τον Νοέμβριον του 2023 ο Αργεντινός δεξιός λαϊκιστής ηγέτης και πρώην τηλεοπτικός «αστήρ» Χαβιέρ Χεράρδο Μιλέι ,εκέρδισεν τις προεδρικές εκλογές στην Αργεντινή. Ο Μιλέι είναι διακκεριμένος οικονομολόγος, πολιτικός, συγγραφεύς και πανεπιστημιακός, που τώρα υπηρετεί ως Πρόεδρος της Αργεντινής. Πριν εισέλθει στην πολιτικήν, υπήρξεν επιφανής οικονομολόγος και συγγραφεύς πάρα πολλών βιβλίων.

Στη βιασύνη να οριστικοποιηθεί η αμφιλεγομένη εμπορική συμφωνία ΕΕ-Mercosur πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές του τρέχοντος έτους, οι υποστηρικτές της φαίνονται πρόθυμοι να δώσουν τα χέρια με αυτόν τον ιδιότυπο νέο δεξιόν-ακροδεξιόν Πρόεδρον της Αργεντινής, γνωστόν αρνητή της κλιματικής αλλαγής. Τώρα το πιεστικόν ερώτημα είναι, θα εκποιήσει άραγε η ΕΕ το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα για χάρη του εμπορίου;

Ενώ επετεύχθη κατ’ αρχήν συμφωνία το 2019, η ΕΕ διέκοψε την επικύρωσή της υπό τον πρώην Πρόεδρον της Βραζιλίας Ζαΐρ Μεσίας Μπολσονάρου λόγω των ρεκόρ αποψιλώσεων και δασικών πυρκαγιών στον Αμαζόνιο που … «επέτυχεν» αυτός, σε συνδυασμόν με την αύξηση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην χώρα.

Τότε, η Γαλλία, η Αυστρία, το Βέλγιον και η Ολλανδία ήσαν μεταξύ πολλών κυβερνήσεων και κοινοβουλίων που εξέφρασαν την απροθυμία τους να επικυρώσουν μια συμφωνία με τον ακροδεξιόν ηγέτη.

Οι ανησυχίες σχετικώς με τους κινδύνους της συμφωνίας για την προστασία του περιβάλλοντος ώθησαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δημοσιεύσει ένα περιβαλλοντικόν παράρτημα της συμφωνίας – μια επιλογή που τελικώς απεδείχθη ανουσία, ως απλή «πράσινη» επίδειξη, προσφέρουσα μόνον εξωτερικόν καλωπισμόν της συμφωνίας και μη εφαρμόσιμες προσαρμογές της.

Καθώς οι διαπραγματεύσεις ΕΕ-Mercosur επιταχύνονται και πάλιν, η ζοφερά πραγματικότης παραμένει : Η αποψίλωση των δασών και οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνεχίζονται στην Βραζιλία. Ενώ ο νυν Πρόεδρος Λούλα έχει δείξει ισχυρά δέσμευση για καλυτέρα προστασία του βραζιλιανού Αμαζονίου, η αποψίλωση των δασών εξακολουθεί να αυξάνεται σε ολιγότερον προστατευμένες περιοχές της ευρυτέρας ζώνης Mercosur (Βραζιλία, Αργεντινή, Ουρουγουάη και Παραγουάη).

Θλιβερόν παράδειγμα αποτελεί η καταστροφή της Σεράντο, της πλέον ποικιλομόρφου σαβάνας στον κόσμο, καταστροφή που ηυξήθη κατά 141 τοις εκατό τον Σεπτέμβριον του 2023, σε σύγκριση με το προηγούμενον έτος. Το ίδιον δε ισχύει και για τον Παντανάλ, τον μεγαλύτερον τροπικόν υγρότοπο στον κόσμο, που τώρα ευρίσκεται σε άμεσον κίνδυνο καταρρεύσεως, λόγω της γεωργικής επεκτάσεως και των δασικών πυρκαϊών.

Όχι μόνον εξακολουθούν να υφίστανται τα ζητήματα της αποψιλώσεως των δασών, αλλά και οι απειλές για την υγεία και την βιοποικιλότητα των τοπικών κοινωνιών. Η Βραζιλία συνεχίζει να είναι ο κορυφαίος χρήστης φυτοφαρμάκων στον κόσμο, με την έγκριση 42 νέων αγροχημικών υπό τη δευτέραν προεδρία του Λούλα, (συμπεριλαμβανομένων 24 που δεν έχουν άδειαν χρήσεως στην Ευρωπαϊκήν Ένωση).

Μια πρόσφατος μελέτη (Δεκέμβριος 2023) του «Ιδρύματος Περιβαλλοντικής Δικαιοσύνης» (Environmental Justice Foundation – EJF) με τίτλον «Εργασία σκλάβων στη βιομηχανία κτηνοτροφίας της Βραζιλίας», παρουσιάζει την επικράτηση της συγκεκαλυμμένης δουλείας στην κτηνοτροφική βιομηχανία της Βραζιλίας, καθώς και τους εμπορικούς της δεσμούς της με την άλυσον εφοδιασμού της ΕΕ, εγείρουσα εύλογες ανησυχίες ότι οι ευρωπαϊκές χώρες εισάγουν προϊόντα που έχουν επιβαρυνθεί από παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η συνεχής επιδίωξη της ΕΕ για την συμφωνία ΕΕ-Mercosur εν μέσω αυτών των ανησυχιών για το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι μάλλον …. υποκριτική. Η άνοδος της …. «φιλελευθέρας ακροδεξιάς» στην Αργεντινή, με τον Πρόεδρον Μιλέι, θα έπρεπε να έχει σημάνει το οριστικόν τέλος αυτής της παρωχημένης συμφωνίας. Ωστόσον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Γερμανία ζητούν τώρα να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις.

Κατά την διάρκειαν της προεκλογικής εκστρατείας του, ο Μιλέι ηρνήθη επανειλημμένως την ύπαρξη κλιματικής κρίσεως και εζήτησε την ιδιωτικοποίηση των κοινών αγαθών. Ένα μόνον μήνα μετά την εκλογήν του, εξεκίνησεν ένα «πακέτο» νομοθετικής μεταρρυθμίσεως που περιελάμβανε την τροποποίηση και την κατάργηση πολλών κανόνων προστασίας του περιβάλλοντος για τα δάση, τους παγετώνες, την πυρόσβεση και την αλιεία.

Άλλα μέτρα, όπως η απελευθέρωση της ιδιοκτησίας γης για ξένους επενδυτές και η δημιουργία μιας πιστωτικής αγοράς άνθρακος θα ωφελήσουν τις ρυπογόνες βιομηχανίες ορυκτών καυσίμων, τις αγροτικές επιχειρήσεις και τα ορυχεία. Η στάση του νέου Προέδρου θα αυξήσει την πίεση στις πρώτες ύλες της Αργεντινής, ιδίως στο λίθιον, που απαιτούνται για τη λεγομένη «Πράσινη μετάβαση».

Οι τοπικές κοινότητες και οι αυτόχθονες πληθυσμοί αγωνίζονται επί πολλά έτη ενάντια στην εξορυκτική βιομηχανία και στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της, αλλά τώρα το δικαίωμα διαμαρτυρίας των Αργεντινών πολιτών περιορίζεται επίσης από τον Πρόεδρο, ο οποίος εξαπέλυσε επιπλέον μια θεσμική «κατασταλτικήν» επίθεση.

Υπό το φως της συνεχιζομένης περιβαλλοντικής καταστροφής και του νέου πολιτικού προγράμματος της Αργεντινής, θα συμφωνήσουν οι χώρες που ηρνήθησαν να επικυρώσουν την ΕΕ-Mercosur με τον Μπολσονάρου, ώστε να δώσουν τα χέρια με τον αρνητήν του κλίματος Μιλέι;

 Οι λόγοι για την διακοπήν της συμφωνίας ΕΕ-Mercosur δεν έχουν αλλάξει από το 2019. Αυτή η συμφωνία παραμένει εγγενώς «τοξική» για τον πλανήτη και τους ανθρώπους. Διαιωνίζει ένα μη βιώσιμο και ιδιοτύπως νεοαποικιακό σύστημα, βασιζόμενο στην λεηλασία της φύσεως για το κέρδος ολίγων.

Καθώς ο πλανήτης μας αντιμετωπίζει επείγουσες προκλήσεις  (κλιματική έκτακτη ανάγκη, αυξανόμενες κοινωνικές ανισότητες, αναμφισβήτητη έξαρση του λαϊκισμού), η ΕΕ καλείται να σφυρηλατήσει νέες εμπορικές σχέσεις, βασιζόμενες όμως στην αλληλεγγύη, στην δικαιοσύνη, στην αμερόληπτη προστασία των ανθρωπίνων και εργασιακών δικαιωμάτων, αλλά  και στον σεβασμόν των ορίων του πλανήτη. Ένα τέτοιο όραμα μάλλον δεν φαίνεται συμβατό με την εν λόγω συμφωνία ΕΕ-Mercosur.

Συνεπώς οι εμπορικές πολιτικές της ΕΕ θα πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τους κλιματικούς στόχους του ευρωπαϊκού συγκροτήματος, με τα περιβαλλοντικά πρότυπα και τα ανθρώπινα δικαιώματα, όχι να επιτρέπουν να υπονομεύονται αυτά από φανερές ή αφανείς ομάδες συμφερόντων.

Similar Posts