ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΕΘΝΩΝ-ΚΡΑΤΩΝ: Στοχεύει η Ζωή σε κάποιο «Κέρδος» ;

Ως κάποια περίεργη και ιδιότυπη σύντηξη της ύλης, που φορτίζεται με τη διείσδυση ενέργειας, η ζωή ωθεί τα εξωτερικά αντικείμενα, με τη σύλληψη, τη μετατροπή και την απορρόφηση πόρων από το περιβάλλον.

Καθώς αλληλεπιδρά με το περιβάλλον, αποσπά από αυτό τα μέσα ανάπτυξής της. Αυτή είναι η θεμελιώδης διαφορά μεταξύ εμβίων και μη εμβίων όντων. Ο κύριος σκοπός κάθε εμβίου όντος είναι το το ιδιάζον τούτο «κέρδος» και η συνακόλουθη αύξηση της εξουσίας του σε σχέση με τον έξω κόσμο.

Ουσιαστικά ο μεμονωμένος άνθρωπος, ως ζωντανός οργανισμός, βρίσκεται στην ίδια θέση με όλες τις άλλες μορφές ζωής. Οδηγείται από ένστικτο να αυξήσει συνεχώς τη δύναμή του από μέσα από τις αλληλεπιδράσεις του με τα φυσικά φαινόμενα, τους άλλους ανθρώπους και τον κόσμο της γνώσης, δηλ. τον κόσμο αναπαράστασης της φυσικής πραγματικότητας.

Εάν παραμείνουμε πιστοί στη βασική μας φύση ως έμβια όντα και συνάμα αποκτούμε ισχύ με έναν εστιασμένο και διαρκή τρόπο, μπορούμε να φιλοδοξούμε πως θα επιτύχουμε την ευτυχία στη ζωή μας. Αν παραβιάσουμε τους βιολογικούς νόμους και εξαφανίσουμε τη δύναμή μας διασκορπίζοντάς την μάταια, θα τελειώσουμε βαθιά δυσαρεστημένοι. Ο μέγας Αριστοτέλης, γράφοντας στα «Ηθικά Νικομάχειά» του, ταυτοποιεί την ευτυχία ως τον κυρίαρχο σκοπό της ζωής ενός ατόμου («Ότι έτσι έχει το πράγμα προκύπτει λογικά και από το ότι η ευδαιμονία είναι αρχή· για χάρη της πράγματι κάνουμε όλοι όλα τα άλλα.»-1102a 12). Προσδιορίζει δε την «ευδαιμονία» σύμφωνα με την Πλατωνική αντίληψη: Η ανεμπόδιστη επιδίωξη του έργου, για το οποίο ο άνθρωπος προορίζεται. Ποιο είναι όμως το έργο που προορίζεται ο άνθρωπος; Μόνον εκείνο που αποτελεί ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ανθρώπου και δεν υπάρχει στα άλλα έμβια όντα. Μετά τον Σταγειρίτη σοφό, ο πολύς Φρειδερίκος Νίτσε στην σύλληψή του περί «θέλησης για δύναμη» επεκτείνει και ενισχύει την κατανόησή μας για τη φύση του ανθρώπου, καταδεικνύοντας ότι μόνον ένα ισχυρό άτομο μπορεί πραγματικά να είναι ευτυχισμένο, (όπως γράφει χαρακτηριστικά στον «Αντίχριστό» του : «Ευτυχία είναι η αίσθηση πως η δύναμη αυξάνεται, ότι η αντίσταση ξεπερνιέται»).

Το ένστικτο είναι συναρπαστικότερο από την ορθολογική συνείδηση

Στο θεμελιώδες βιωτικό επίπεδο, πρέπει να δεχτούμε την υπεροχή αυτού του βασικού ζωικού ενστίκτου επάνω στην πνευματική μας ικανότητα, όσο καταπληκτική κι αν μπορεί να είναι αυτή. Όπως επεσήμανε ο Νίτσε, η μεγαλύτερη μάζα των βιολογικών διεργασιών που εμφανίζονται στα ανθρώπινα όντα μπορεί να εντοπιστούν στο ασυνείδητο ένστικτο και όχι στη συνειδητή βούληση. Ο μεταβολισμός του οργανισμού μας και η κυκλοφορία του αίματος είναι τόσο ασυνείδητη όσο οι διαδικασίες ζωής των φυτών ή των βακτηριδίων.

Στον άνθρωπο, η συνείδηση αφορά μόνο στο 20% της συνολικής πρόσληψης θερμίδων του οργανισμού. Ταυτόχρονα, η συνειδητή σφαίρα της ύπαρξης ενός ανθρώπου επηρεάζεται αποφασιστικά από τις υποσυνείδητες ορμές του.

Κάθε μέρα η συνείδησή μας διαπερνάται από τα συναισθήματα τα οποία σαφώς προέρχονται από τα πρωταρχικά ένστικτα και φαίνεται να έχουν πολύ λίγα κοινά με την ορθολογική σκέψη. Ο νους καλείται να αναζητήσει σωτήριους περισπασμούς απέναντι στις δυσχέρειες της ζωής, διασκεδάσεις, σεξουαλική επαφή, παιχνίδια, καθώς και μια μεγάλη ποικιλία χαρωπής μέθης.

Ο Σκοπός της Ζωής

Παρά την εκπληκτική της ποικιλία, η ζωή είναι κατά βάθος μια απλή υπόθεση. Υπάρχει μια υπέρτατη εντολή, η οποία διαβάζεται ως εξής: Κάνετε ότι καλύτερο μπορείτε για να γίνετε ισχυρότεροι ! Εάν αποτύχετε να το κάνετε αυτό, θα χάσετε στον ανταγωνισμό και θα βρεθείτε «εκτός παιδειάς». Εάν το πετύχετε, εσείς ως συνειδητό άτομο θα ανταμειφθείτε με ένα συναίσθημα ικανοποίησης, ευχαρίστησης ή έντονης χαράς. Το συναίσθημα αιτιολογημένης πληρότητας κι ευχαρίστησης που συνοδεύει τη γνώση ότι έχουμε εκπληρώσει το δυναμικό μας, είναι η ανταμοιβή για μια ζωή προσπάθειας.

Μπορούμε να υπολογίζουμε πως ο εξωτερικός κόσμος θα εκδηλώσει αντίσταση στους στόχους μας, αλλά αυτό πρέπει να το θεωρούμε ως μέρος της φύσης. Όσο πιο τρομερά είναι τα εμπόδια στην επιτυχία μας, τόσο μεγαλύτερη είναι η νίκη και τόσο βαθύτερη θα είναι η προσωπική ικανοποίηση. Δεν υπάρχει άλλος λόγος για τη ζωή.

Εδώ ο συνειδητός μας νους μπορεί να τερματίσει την αναζήτηση και την εξερεύνησή του. Πρέπει να αναγνωρίσει ανεπιφύλακτα την κυριαρχία της φύσης και του ενστίκτου.

Η Θέληση για Δύναμη υπερβαίνει το ένστικτο της αυτοσυντηρήσεως

Ωστόσο, συχνά ακούμε και διαβάζουμε πως η ισχυρότερη δύναμη στη ζωή μας είναι το ένστικτο της αυτοσυντηρήσεως. Όμως, εάν εξετάσουμε προσεκτικά τι ενοείται με τον όρο συντήρηση, θα συνειδητοποιήσουμε ότι έχουμε να κάνουμε με μια έννοια που μας οδηγεί αυτομάτως σε μιαν αμυντική στάση.

Η συντήρηση αποσκοπεί στην προστασία του status quo -«κατεστημένου», έναντι των εξωτερικών παρεμβάσεων. Ένα άτομο που ασχολείται με την αυτο-συντήρηση θα αποφύγει τον κίνδυνο και συνεπώς θα περιορίσει την δική του πρωτοβουλία και το επιθετικό του πνεύμα. Η παραμονή στο status quo ενθαρρύνει την παθητικότητα.

Αυτή η προσκόλληση στη σταθερότητα είναι πλέον κατάλληλη για αδρανή αντικείμενα, που απλώς υπομένουν τις εξωτερικές πιέσεις, όμως δεν μπορούν να ξεκινήσουν ουδεμία αλλαγή.

Ίσως ο Φρειδερίκος Νίτσε ήταν ο πρώτος στοχαστής που ισχυρίσθηκε ότι το κυρίαρχο ζωικό ένστικτο δεν είναι η αυτο-συντήρηση, αλλά μάλλον η ορμή για την ισχύ, η σταθερή παρόρμηση για αύξηση της δύναμης.

Ο Γερμανός φιλόσοφος είχε δίκιο, επειδή συνειδητοποίησε ότι ένα μονήρες έμβιο ον αντιμετωπίζει ένα περιβάλλον, του οποίου η πιθανή δύναμη να εξουθενώσει και να φθείρει το ον ή ακόμη και να το απορροφήσει, είναι απείρως μεγαλύτερη από ό,τι θα μπορούσε να συλλέξει και να συγκεντρώσει το άτομο ενάντια στον έξω κόσμο.

Έτσι, η επιβίωση ενός εμβίου όντος ή είδους είναι μόνο ένα υποπροϊόν της βούλησης για την αύξηση της δυνάμεως. Τα έμβια όντα επιβιώνουν μόνο στο βαθμό που επιτυγχάνουν στην επιδίωξη της αύξησής της. Με αυτήν την λογική, εάν ο ζωντανός οργανισμός ησχολείτο μόνο με την διατήρηση της υπάρχουσας δύναμης του, θα υπέκυπτε αναπόφευκτα στις παγίως εισβάλλουσες διαβρωτικές δυνάμεις του εξωτερικού κόσμου.

Για παράδειγμα, αν οι Δυτικές χώρες έπρεπε να αποδεχθούν τη συνέχιση του καθεστώτος ελεύθερων συναλλαγών με την Κίνα (καθεστώτος το οποίο επιτρέπει στην κινεζική δύναμη να λειτουργεί εις βάρος των ευρωπαϊκών οικονομιών) η Δύση μιαν… «ωραία πρωία» θα βρεθεί στο έλεος της κινεζικής ηγεμονίας. Αυτό που είναι τώρα επιτακτική ανάγκη είναι μια σαφής αποφασιστικότητα ώστε να εκκινήσει η αναστροφή στη ροή της οικονομικής δύναμης από τη Δύση προς την Ανατολή.

Ακόμη και η κατάσταση της ανάπαυσης περιλαμβάνει ενεργειακή δαπάνη για τη διατήρηση των ζωτικών λειτουργιών, αλλά και αυτή η καθαρή μείωση της ενέργειας δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ αόριστον.

Επομένως, η ζωή είναι υποχρεωμένη να λειτουργήσει δραστικά στο περιβάλλον και να παρέμβει εναντίον του εξωτερικού κόσμου, διαχειριζόμενη συνεχώς την ενέργεια και τους πόρους. Η Ιστορία μας παρέχει πειστική απόδειξη για το πόσο αποφασιστικά έχει επηρεάσει την ανθρώπινη συμπεριφορά το ένστικτο για την αύξηση της δύναμης. Στην εποχή μας, οι διεθνιστές που προτίθενται να συμμορφώσουν τις ευρωπαϊκές εθνικές ταυτότητες σε μιαν ενότητα της συνολικής «ανθρωπότητας» απλώς ενεργούν με την προτροπή αυτού του πιο βασικού κινήτρου. Το μόνο πράγμα που διακρίνει την προσπάθεια των παγκοσμιοποιητών για την εξουσία από εκείνες όλων των προηγούμενων φυλάρχων, πολεμάρχων, δουκών, βασιλέων, δικτατόρων, αυτοκρατόρων και κατακτητών είναι η συγκλονιστική, η τρομακτική κλίμακα της επιχείρησής τους.

Τι είναι η ιστορία αν όχι ένα χρονικό συγκρούσεων, δολοπλοκίας και πολέμου, ένα χρονικό αναπόφευκτης απόρροιας της φιλοδοξίας, της επιθυμίας των ισχυρών ηγετών να εδραιώσουν και να αυξήσουν την εξουσία τους; Είναι πάντα το ίδιο αφήγημα ! Οι μετριομεγέθεις πολιτικές μονάδες υποτάσσουν τους ασθενέστερους γείτονές τους και στη συνέχεια χρησιμοποιούν τους κατακτημένους ανθρώπους και τους υλικούς πόρους για ακόμη περισσότερες κατακτήσεις. Τα πριγκηπάτα και τα δουκάτα αναπτύσσονται σε βασίλεια. Τα βασίλεια ενοποιούνται σε αυτοκρατορίες. Οι αυτοκρατορίες τελικά καταρρέουν και το αδυσώπητο παιχνίδι ξεκινά πάλι.

Ο ορθολογικός νους μπορεί να συμβουλεύει μετριοπάθεια στην επιδίωξη της δύναμης και της δόξας, αλλά αρκετά συχνά επικρατεί το ένστικτο. Προφανώς η ατελείωτη φιλοδοξία χαρακτήριζε τις πολιτικές του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Καρόλου του Ε’ της Ισπανίας, του Ναπολέοντος Βοναπάρτη και των Βρετανών ιμπεριαλιστών.

Αλλά και αυτοί οι κατακτητές δεν κατείχαν θεϊκές δυνάμεις. Τελικά εξήντλησαν και τους υπηκόους τους και τους εαυτούς τους. Ο εξωτερικός κόσμος με τους απεριόριστους πόρους του, τελικά τους …. προσγείωσε.

Ομοίως, στον κόσμο των επιχειρήσεων, σημειώνουμε την υπεροχή του υλιστικού βουλιμικού ένστικτου, την επιθυμία για περισσότερα. Ο 19ος και ο 20ος αιώνας χαρακτηρίσθηκαν από εκτενείς συγχωνεύσεις εταιρειών, ευρείες συμπράξεις, δημιουργία καρτέλ και αύξηση των οικονομικών ολιγαρχιών. Ένα άτομο που κατέχει ένα δισεκατομμύριο ευρώ μπορεί προφανώς να είναι πολύ ικανοποιημένο. καθώς απολαμβάνει μιαν ασφαλή και σταθερή ύπαρξη. Παρ’ όλα αυτά, οι περίπου 2.200 δισεκατομμυριούχοι του κόσμου μας συνεχίζουν να αυξάνουν τις ιδιοκτησίες τους με έναν αμείλικτο ρυθμό. Ορισμένες εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων στις ΗΠΑ έχουν πλέον επεκτείνει τον έλεγχό τους πάνω σε περιουσιακά στοιχεία με εκπληκτικά ποσά τρισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ και δεν υπάρχει τίποτα που να δείχνει ότι οι ιδιοκτήτες τους προτίθενται να περιοριστούν.

Η ίδια αρχή της φρενήρους και απεριόριστης ανάπτυξης ισχύει και για τις κρατικές ή διεθνείς γραφειοκρατικές οντότητες. Πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι που εργαζόντουσαν για την ασφάλεια και την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ θα μπορούσαν να χωρέσουν σχεδόν όλοι στον Λευκό Οίκο και στο παρακείμενο προς αυτόν «Κτίριο του Παλαιού Διοικητικού Γραφείου» («Old Executive Office Building» – OEOB), αρχικά φερόμενο ως «Κτίριο Κράτους, Πολέμου και Ναυτικού». Τώρα, μόνο το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών έχει χιλιάδες εργαζόμενους που εργάζονται σε … 48 ξεχωριστά πελώρια κτίρια μόνο στην περιοχή της Ουάσινγκτον. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (προηγουμένως γνωστή ως ΕΟΚ, ή «Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα») δημιουργήθηκε αρχικά για τον συντονισμό των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων μεταξύ των ευρωπαϊκών εθνικών κρατών. Τώρα αποτελεί μια γιγαντιαία πολυεπίπεδη και πολυσύνθετη συσκευή 40.000 γραφειοκρατών, οι οποίοι εμπλέκονται καθημερινά στις οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές σφαίρες των κρατών μελών της.

Α. Κωνσταντίνου